vrijdag 3 oktober 2008

Engelstalige boekenreeksen die toch het Britse rijk en de Verenigde Staten niet in mochten (1)

Aparte reeks
Toen ik hedenochtend tijdens het plaatsen van de fiets tegen de voorruit Antiquariaat Isis in Groningen plaatste, zag ik in één van de kratten met afgeschreven boeken die voor de draaglijke som van vijftig eurocent per stuk — en die toch als heel exemplaar, mee mogen met elke eventuele geinteresseerde — het hierbij afgebeelde boek Twelve modern poets, in 1946 verschenen als nummer 100 van de Zephyr reeks. Het betreft hier een interessante verzameling, door Artur Lundkvist gekozen, poëzie die in 1946 is verschenen. De oudste van die twaalf dichters zijn in het achtste decennium van de negentiende eeuw geboren, de jongste drie in het tweede decennium van de twintigste eeuw, met daartussen zes die in de jaren tussen 1904 en 1909 het levenslicht voorhet eerst hebben mogen aanschouwen. Allen kinderen van het fin de siècle, zeg maar.
Doch dat is niet het bijzondere van deze anthologie die, hoe aardig ook, zeker geen speciale positie inneemt ten opzichte van zo menig andere sprokkeling in boekvorm. Wel is de reeks met de naam Zephyr Books bijzonder, aangezien deze in Stockholm/London is verschenen bij The Continental Book Company AB met achterop een speciale toevoeging over de niet-verkrijgbaarheid van deze boeken in het Britse rijk en de Verenigde Staten.

Ontbrekende informatie over de reeks
Helaas wordt achterin het honderdste boek in deze Zephyr-reeks, waar twee blanco pagina's beschikbaar waren, geen enkele eerder verschenen titel van de negenennegentig daaraan voorafgegane vermeld, en dat is spijtig. In diverse andere reeksen met een soortgelijke 'opdracht' — waarvan diverse in deze serie artikelen zeker nog aan bod zullen komen — was dat wel gebruikelijk, evenals dat bij normale series werd en wordt gedaan.

Nader onderzoek leert dat deze paperbacks waren voorzien van een stofomslag met dezelfde afbeelding. Op de voorflap alsmede aan de binnenzijde daarvan, en voorts op de achterflap worden de nummers 1-110 met auteur en titel voorgesteld. Daaruit blijkt reeds de grote variatie: eigentijdse en klassieke romans, poëzie, toneelstukken, en detectives van vooraanstaande schrijvers: onder anderen Dorothy Sayers en Dashiell Hammett. En sommige auteurs, van zowel Groot-Brittannië als van de Verenigde Staten, komen meer dan eens voor in die lijst van 110 boeken: Pearl Buck, John Steinbeck van verre en John Boynton Priestley, alsmede Gilbert keith Chesterton van dichterbij huis. Naast de klassieken: de Brontës, Jane Austen, Dickens en Thackeray, vinden we ook — in 1946 zeker nog recente — moderne klassiekers van James Joyce, Aldous Huxley en Graham Greene. [2]

Gissen
Op het schutblad van deze honderdste Zephyr-uitgave staat met een vulpen van voortreffelijke kwaliteit de naam Carel Brons en het jaartal '60 geschreven. Gezien de artisticiteit van het handschrift zou het wel eens dat van onze Nederlandse componist Carel Brons (1931-1983) geweest kunnen zijn, die in Groningen werd geboren en daar ook muziek heeft gestudeerd [1], en van wie in de jaren zestig juist in die stad enkele composities in eerste uitvoering zijn gegeven, zoals Varianten, tijdens de Nederlandse Muziekdagen in 1966, en later, omstreeks 1968 zal het geweest zijn — door hetzelfde orkest van de noordelijke metropool, onder leiding van de Brons-voorvechter Charles de Wolff — ook nog diens Epitaphium uit 1967 is uitgevoerd.
Carel Brons is in Hilversum overleden; hij was hoofd van de Afdeling klassieke muziek van de Vara.
__________
[1] En niet — zoals in een bijdrage op een NCRV-website wordt vermeld — aan het conservatorium van zijn geboortestad, aangezien daar toen (1949-1955) nog geen conservatorium was gevestigd.
[2] Het boekje is nog via diverse internetboekhandels te bestellen, waarvan de meeste in Engeland en de VS, maar ook één in Nederland. De prijzen variëren van € 3,50 tot ruim € 11,—.
____________
Afbeeldingen
1. Voorzijde van de honderdste uitgave in de Engelstalige reeks Zephyr-Books.
2. Extra informatie onderaan de achterpagina van het boek.
3. De Nederlandse componist Carel Brons.

Geen opmerkingen: